Dorota Łapa-Maik “Malowanie duszy”

kuratorka: Patrycja Ignaczak

9-10 grudnia 2023, Artshow, Kamienica Karskich, Warszawa

TEKST KURATORSKI

„Malowanie duszy” to tytuł zaczerpnięty ze słynnej książki Robina Cormacka, eksplorującej tajniki jednego z nieodłącznych elementów tradycji bizantyńskiej, a więc sztuki pisania ikon. Ikona, wywodząca się od greckiego słowa „eikón” obecnie utożsamiana jest najczęściej z obrazem o charakterze sakralnym, jednak pierwotnie terminem tym określano wszelkiego rodzaju wizerunki czy wyobrażenia.

Dorota Łapa-Maik, tworząc swoje wielkoformatowe, dynamiczne abstrakcje, zdaje się czerpać z semantycznego repertuaru obu wspomnianych znaczeń. Nie oznacza to bynajmniej, że pozycjonuje swoje obrazy jako sztukę religijną. Odwołanie do bizantyńskiego artefaktu wskazuje raczej na uchwytny w jej twórczości pierwiastek duchowości. Rysuje on jednocześnie wyraźną paralelę między sztuką artystki a modernistyczną tradycją sięgającą metafizycznego malarstwa Kazimierza Malewicza czy Marka Rothki.

“Impulsy 3”, 2021, akryl i marker na płótnie, 60 x 50 cm

“Impulsy 2”, 2021, akryl na płótnie, 60 x 50 cm

Dialog malarskich prac Łapy-Maik z ikonami przebiega przede wszystkim na gruncie współdzielonej z nimi funkcji medialnej. O ile te drugie pośredniczyły w nawiązywaniu kontaktu z bóstwem, o tyle obrazy artystki umożliwiają introspekcyjny kontakt z samą sobą, będąc niejednokrotnie projekcyjnym zwierciadłem bądź materializacją efemerycznych stanów wewnętrznych. Ekspozycyjny ikonostas jawi się w tym sensie jako miejsce przeznaczone do prywatnej kontemplacji oraz próby identyfikacji własnych emocji, zawoalowanych w codzienne troski i ukrytych dodatkowo za fasadą nadmiernej ilości bodźców oraz potrzebą nieustannej kalkulacji świata zewnętrznego.

“Chwila nr 38”, 2022, akryl na płycie, 30 x 30 cm

Intymny cykl „Chwil” poświęcony zostaje natomiast kameralnej, artystycznej medytacji, w procesie której skupienie na empirycznym poznaniu rzeczywistości ustępuje miejsca epistemicznym własnościom podświadomości. Tym samym impresyjne kompozycje konfrontują wzrok odbiorcy z permanentnym rozdarciem między patrzeniem (looking) a widzeniem (seeing). Patrząc, zauważymy zaledwie sumę elementów w określonej konfiguracji. Kiedy zaś, spoglądając na obraz, aktywizujemy naszą sferę swobodnych skojarzeń i utajonych fantazji, wówczas dopiero widzimy. To właśnie wtedy mimowolnie dokonujemy projekcji własnych wizji, powierzając dziełu cząstkę siebie.

W swej praktyce wizualnej Dorota Łapa-Maik konsekwentnie przeciwstawia się rosnącemu współcześnie dyktatowi figuratywności, pozostając wierna swojej malarskiej intuicji. Najważniejszą rolę podczas pracy odgrywa dla niej afektywna dynamika samego aktu tworzenia. Za drzwiami pracowni niezmiennie akompaniuje jej autentyczność i spontaniczność, utrwalana w zamaszystych duktach pędzla, które nie tylko wabią nasze spojrzenie, lecz także zachęcają do dalekich wypraw wewnętrznych.

“Chwila nr 107”, 2022, akryl na płycie, 30 x 30 cm

“Chwila nr 39”, 2022, akryl na płycie, 30 x 30 cm

“Wolność, miłość, rozkosz”, 2023, akryl na płótnie, 140 x 100 cm

Patrycja Ignaczak - studentka historii sztuki i psychologii na Uniwersytecie Warszawskim. Aktywna członkini kół naukowych: Studenckiego Koła Naukowego Instytutu Historii Sztuki UW oraz Studenckiego Koła Naukowego Psychoseksuologii przy Wydziale Psychologii UW. Członkini Komisji Kultury Samorządu Studentów Uniwersytetu Warszawskiego. Współorganizatorka Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej “Z marginesu do centrum — narracje mniejszościowe w naukach humanistycznych i społecznych”, która odbyła się 10.06.2023 r. na Uniwersytecie Warszawskim. Współautorka katalogu kolekcji FRIENDS, 2022/2023 Fundacji Katarzyny Kozyry. Czynna uczestniczka ogólnopolskich konferencji naukowych z zakresu nauk humanistycznych. Autorka projektu edukacyjnego @_pretensjonalnie_, popularyzującego wiedzę z zakresu historii sztuki. Autorka tekstów o sztuce współczesnej i wywiadów z artystami. W polu jej zainteresowań leżą przede wszystkim społeczne badania nad sztuką XX i XXI wieku.

Zdjęcia: Patrycja Ignaczak, Maciej Tyboń